maandag 16 oktober 2017

Papas en Postres



                                           

"Ik ben verbonden met de aarde, het volk en de zee" 

Mag ik u voorstellen: " Josefa Castro Amenabar ", 26 jaar.
Onze kleurrijke bevlogen juf Spaans. We zijn zo blij met haar omdat ze elke week weer de leukste methodes verzint om ons iets van de Spaanse taal bij te brengen. Ze tekent, ze laat ons Chileense muziek luisteren en vertelt mooie verhalen. Het is de eerste keer dat ik naar een les uitkijk. Josefa :  je sluit haar onmiddellijk in het hart. We zijn benieuwd naar haar verhaal. Dat vertelt ze op een gepassioneerde manier. "Zo ben ik", zegt ze. We eten Vlaamse frietjes met Belgische mayonaise en drinken er een Hollands biertje bij. Daarna smullen we van haar Chileense toetje: Quinoa con leche.

Waar groeide je op?
Ik groeide op in Curico, dat is in de 7e region, 200 km ten zuiden van Santiago. Midden op het platte land. Mijn ouderlijk huis was omringd met wijngaarden. Ezels, paarden en honden maakten deel uit van mijn dagelijks leven. Hoe was het om 'jong' te zijn in Chili? Ik hou zoveel van Chili. Mijn kindertijd kan ik het best omschrijven als "de geur van aarde" Die tijd werd gevuld met "buiten zijn" Ik was altijd vuil. Ik hoor in de bomen en in de natuur. Ik had veel geluk. Het kleine dorpje waar we woonden " Sagrada Familia" lag twintig minuten van de stad Curico verwijderd. Daar was ook de school. Omdat ik uit een groot gezin kom reed mijn moeder 1 keer in de ochtend en 1 keer in de avond naar Curico. Daardoor verbleef ik tussentijds veel bij vriendinnetjes. Ook na het feesten verbleef ik bij anderen. Dat gaf me veel vrijheid en er zijn een boel dingen uit die tijd waar mijn moeder geen weet van heeft. Ik vond het heerlijk. Zou je ons iets willen vertellen van het gezin waarin je opgroeide? Als ik aan mijn familie denk, dan denk ik "Feliz" (geluk) Ik groeide op als jongste uit een gezin van vijf. Natuurlijk was ik een cadeautje maar het was soms ook minder leuk. Altijd als laatste een toetje, altijd het krapste plekje in de auto en mijn moeder was na vier kinderen eigenlijk moe. Het leuke aan mijn gezin is dat we allemaal zo verschillend zijn. Mijn vader is advocaat, mijn moeder filosofe. Dan is er ook nog een wiskundige, een schrijfster, een pedagoge en een filosofe. Wat een mooie mix vind ik dat. Mijn gezin is een heel traditioneel gezin uit de hogere klasse. Katholiek en rechts georiënteerd. Het grootste probleem in deze gezinnen is dat ze erg gesloten zijn. Er wordt niets uitgesproken en beladen thema's als sex, drugs en relaties worden gemeden. Ik miste soms ook de warmte van een fijne omhelzing. Ikzelf heb een beetje afstand genomen van dit milieu. Ik voel me verbonden met de aarde, het volk en de zee. Thuis wordt ik wel eens als emotioneel bestempeld. Maar eigenlijk heb ik als jongste juist van iedereen wat: Het geordende van mijn broer die wiskundige is. Het creatieve van de schrijfster. Net als mijn broer de filosoof leef ik ook een beetje op de maan. En met mijn zus die pedagoge is, heb ik de liefde voor kinderen gemeen. Ik merk wel dat ik een bijzondere plek in mijn gezin heb. Ik ben anders, ik volg minder. Mijn behoefte aan vrijheid, ruimte en expressie is groot. Soms probeer ik gesprekken te openen en dingen aan te kaarten. Maar dat is moeilijk. Ik zie wel dat mijn nichtjes en neefjes uit de nieuwe generatie dat anders doen. Zij stellen ontwapende vragen. En ze mogen dat doen. Hoe belangrijk is religie in je leven: In een gezin als het onze heeft de kerk een prominente plaats. Zo ben ik opgevoed. Maar al een langere tijd heb ik afstand genomen van de kerk als instituut. De leugens en het verraad dat heeft niets met religie te maken. Alleen het gebouw blijft over. Bij mij is de 'spirit' wel gebleven. Ik geloof in 'iets'. Ik geloof in energieën en in karma. Ik geloof in goed doen. Ik ben zelf mijn religie.

Wat is je beroep? 
Ik ben pedagoge en leraar Engels. Ik studeerde aan de katholieke universiteit van Santiago. Engels was het enige waar ik op school goed in was. Dus dat waar ik goed in ben en veel plezier aan beleef ben ik gaan uitbreiden. Zo werd ik leraar Engels. Dat is mijn raad aan iedereen. "Zoek waar je van houdt en ga dat doen". Later ontdekte ik dat het opvoeden, vormen van kinderen en jongeren me ook uitermate fascineerde. Toch moest ik zelf rijper en volwassen worden om te geloven dat ik hieraan kan bijdragen. Mijn moeder leerde me dat het leven ingewikkeld, moeilijk en duur is. Maar pas sinds ik ontdekte dat het leven veel simpeler is als je meegaat met de flow kan ik bijdragen aan de opvoeding van kinderen. Het belangrijkste dat leraren kinderen kunnen geven is vertrouwen.Daarnaast moet hij zichzelf blijven ontwikkelen als goed mens. Dan ben je een voorbeeld. Dus als je doet wat je fijn vindt brengt het leven je naar de plek waar je moet zijn. Daarom geef ik dus Engels en daarna kan ik naar het strand! Perfecto! Wat is je passie? Talen zijn mijn passie. Ik wil alle talen van de wereld leren. Een taal vertegenwoordigt de essentie van de ziel van een volk. Als je de ziel van het Chileense volk wil leren kennen,... Ga naar het platte land. De mens echt ontmoeten, dat is voor mij het enige wat telt hier op deze wereld die zo bepaald wordt door geld en materie.

En wat kenmerkt de ziel van het Chileense volk? 
La Risa. De lach. De Chilenen zijn zo goed in lachen en laten lachen. Waar hou je zo van in Chili: Chili is prachtig, wonderschoon. Zo aantrekkelijk. En waar vind ik een land waar ik in 1 dag kan surfen en snowboarden ? Zijn er ook contra's in jouw land? Ja de geslotenheid van de mensen. En ik vind de bepalende stem van het kapitalisme dodend. We dreigen onze eigenheid onze kern te vergeten. We willen steeds rijker worden, maar we hebben steeds minder. Stel je voor we lieten het gebeuren dat de Mapuches verdwenen. Een heel volk een hele taal. Wat is jouw opinie omtrent de politieke situatie in jouw land? Ik groeide op in een politiek gezin. Mijn vader was langere tijd burgemeester van ons dorp. In Chili wordt er vanuit gegaan dat je de politieke lijn van de familie volgt. Ook hierin heb ik me van mijn familie afgescheiden. Ik ben niet in te delen in links of rechts. Ik geloof in vrijheid, in gelijke mogelijkheden voor iedereen maar iedereen moet zijn best doen en een steentje bijdragen. Een tijd lang dacht ik dat politiek me niet interesseerde. Vandaag de dag maak ik me eerder boos omdat ik ontdekte dat alles politiek is. Gezondheid, educatie, onderwijs. Dingen die absoluut niet aangeraakt zouden mogen worden door politiek. Alles is in Chili al bepaald, waarom zou ik stemmen. Politiek in Chili draait om geld, relaties, camera's en buitenkanten. Ik probeer mijn eigen leven en werk eerlijk en goed vorm te geven. Dat is wat ik doe. En ik geloof in de nieuwe generatie die eraan komt. Alles zal kantelen.

Wat is jouw favoriete Chileense muziek? 
Chili is een land met een zeer rijke muziekgeschiedenis. De bloeitijd was mijn inziens onder de tijd van het regime van Pinochet. Victor Jara en Violeta Para waren de grootsten. De boegbeelden. Maar op dit moment zijn er weer geweldige muzikanten. Ze eren de muziek van toen en maken muziek in die traditie. Ik heb twee mooie liederen meegenomen voor jullie. 1. Todos Juntos van Los Jaivas. Dat is een traditioneel Chileens lied. Ik hou van het lied sinds ik het hoorde in mijn jeugd. Ik heb het stuk gedraaid. Maar het werd communistisch bestempeld dus thuis werd het verbannen. Nu is het een alom gewaardeerd lied. 2. Dos Cantores van Nano Stern. Hij is een hedendaagse Chileense muzikant die de grote voorbeelden eert en moderne muziek maakt in hun traditie. Het lied bezingt de grote senior en seniorita van het Chileense lied. Victor Jara en Violeta Paz.

Wat is jouw favoriet gerecht?
Pastel de Choclo en Humidas. ( maisgerechten) Ik denk vooral omdat ze me zo aan de zomer doen denken en omdat ze verbonden zijn met mij jeugd. Mijn "nana" ( de huishoudster die 23 jaar in mijn leven was) maakte de allerlekkerste Humidas.

Wie is jou held?
Misschien klinkt het een beetje raar maar dat is mijn grootvader langs moeders zijde. Hij groeide heel arm op. Heeft nooit de lagere school afgemaakt. Nu is hij een oude man. Hij leeft in een groot mooi huis omringd door wijngaarden zo ver je kan zien. Hij verliet Santiago. Hij werkte heel hard. Voor zijn geluk en voor dat van zijn familie. Stel je voor hij begon als schoonmaker bij de bank van Chili en eindigde als directeur van diezelfde bank in Curico. Als je iets wil. Doe het. Vertel mij niet dat je geen tijd of geld hebt. Go for it.

Wat heb je als droom?
Ik reken mezelf erg gelukkig omdat ik de dingen doe die ik wil. Doe echt waar je van houdt anders ben je lastig als je 40 bent. Ik werk aan het ontwikkelen van een " free learning environment" . Als het huidige schoolsysteem klapt wil ik een alternatief hebben om aan te bieden. En ik bereid me voor om te gaan reizen. Door Zuid en Centraal Amerika. Terug naar de wortels..

Wat is je droom voor Chili? 

Ken je wortels en ga er naar terug. 



Lievelingstoetje Josepha,
Arroz con Leche (rijst met melk)



Ingrediënten:

5 dl melk
1 opengesneden vanillestokje
1 kaneelpijpje
schil van halve citroen
100 gram dessertrijst
75 gram suiker
60 gram boter
3 eieren
1 theelepel kaneel

Bereidingswijze:

Melk met vanillestokje, kaneelpijpje en citroenschil langzaam aan de kook brengen. Smaakmakers verwijderen en rijst in de melk strooien. Het geheel 12 minuten (of zolang op de verpakking staat) laten koken tot een zachte pap ontstaat. (let op: goed roeren om aanbranden te voorkomen). Roer boter en suiker door de pap en neem het van het vuur. Roer de eierdooiers door de pap en serveer meteen.

Lekker met kaneelpoeder!

woensdag 4 oktober 2017

Een man en zijn motorzaag

Ik ben een stadse jongen en ben nooit in de positie geweest om een motorzaag te kopen. Niet dat ik het niet wilde maar het sloeg gewoon nergens op. Ik vind het in de stad teveel herrie en heb nooit een buitenhuisje of zo gehad. Daarnaast vind ik het eigenlijk ook best wel een eng ding, maar dat zeg je niet zo gauw hardop als man. Maar tegelijkertijd was het stille verlangen er natuurlijk ook. Want het is wel echt stoer en cool om er mee te werken, toch?! En nu in de herfst van mijn leven dient zich voor mij dan de mogelijkheid aan om er echt een aan te schaffen. Sterker nog; ik heb ‘m nodig. Vandaag ben ik samen met vriend Wim op pad geweest en ben ik, na de nodige instructies van de verkoopster een trotse eigenaar. M’n handen jeuken om morgen aan het koord te gaan trekken. Maximaal 3x zegt mevrouw er nadrukkelijk bij. Spannend vind ik het wel, laat me eerlijk zijn maar de nieuwsgierigheid wint het toch echt. Ik ga er bomen mee omzagen. Best wel een hoop denk ik. Dat zal wel met het nodige geweld gepaard gaan, vanuit de boom gezien bedoel ik dan. maar ik ga de bomen eerst vertellen dat ik ze zal verwerken in mijn huis. Dan komt het wel goed, denk ik. Want welke boom wil dat nou niet! :)

zondag 1 oktober 2017



Ik ben hier in Chili om de mensen beter te le

Papas & Postres 

of Frietjes & Toetjes 

met senora Eugenia

Ik ben hier in Chili om de mensen beter te leren kennen. Ik ontdekte dat je hen het best kan 

                                                                      Gracias a la vida": Dank aan het leven... ondanks alles. 



Mag ik u voorstellen: Seniora Eugenia.   

                                                   


Deze vrouw staat voor mij symbool voor veel moeders in Zuid- Amerika. Ze hebben grote wijde armen, vaak hebben ze met heel weinig mogelijkheden een groot gezin gevoed en verzorgd terwijl ze zich begaven in relaties die niet makkelijk waren. 
En in die grote harten kan nog altijd iemand bij. Zo ook onze Clara. Toen zij 7 jaar geleden in Pichilemu neerstreek en moest wennen aan Chili ontfermde deze vrouw zich over haar. 
Altijd een oor om te luisteren, altijd een tafel om aan te schuiven. Voor troost, om iets te vieren voor de gezelligheid. Ze kookt verrukkelijk.  En let op haar lach: la Risa de Chile.  

                                               

Hier een stukje van haar verhaal

Waar groeide je op?
Ik groeide op in Olivar Bacho, op het platte land,  twintig minuten van de stad Rancagua, in een heel groot gezin met negen kinderen. Ik was er gelukkig alhoewel mijn vader altijd aan het werk was en moeder een onuitstaanbaar karakter had. Ons gezin was eenvoudig en heel arm. Kinderen deelden met drieën 1 bed. Twee aan het hoofdeinde en eentje aan de voeten. Gelukkig hebben we nooit honger gehad. Het brood werd zelf gebakken en vader had bijen voor honing. In de zomer waren er groente in de tuin. Ik was het tweede kind in het gezin met negen kinderen. Ik heb zo hard gewerkt daar. En ook heel veel klappen gekregen omdat ik mijn vader altijd weerwoord gaf. " Ik vertelde dat ik niet tevreden was dat ik als meisje altijd alles moest doen." Ik ben tot de vierde klas naar de basisschool geweest. Het was ook moeilijk voor me om alles in mijn hoofd te krijgen. In mijn jeugd mocht ik heel weinig. Ik hield van dansen en van muziek maar mijn ouders waren zo bang dat ik verkering zou krijgen dat ze me thuis hielden. Uiteindelijk maakte een man van twintig jaar ouder me het hof. Ik wilde weg thuis en ben met hem getrouwd want ik dacht dat ik veel meer vrijheid zou krijgen. Samen kregen we vijf kinderen maar hij was niet goed voor me. Het was geen huwelijk uit liefde. Hij was heel jaloers. Ik wilde graag naar de kerk maar dat verbood hij. Ik mocht niet zingen en dansen van hem. 

Wat deed je als beroep?
Ik kreeg vijf kinderen van deze man. Daar zorgde ik voor. Maar ik heb er altijd bij gewerkt. Ik was huishoudster bij een familie op het land. Zij hadden zes kinderen. Ik heb het erg getroffen bij dit gezin. Ik was werkster, maar ook vriendin van mijn bazin, ze gaf me raad en was er altijd als ik iets nodig had voor mijn kroost. Als ik schoenen te kort had kreeg ik er van haar. Toen ik kinderen kreeg schoof ze al de kleding van haar gezin door naar het mijne. Daarnaast heb ik altijd dingen gekookt en gebakken voor anderen. Ik verkocht Empanada's en cobaipilla's.( gefrituurd gebakje). Dat was nodig om het grote gezin te kunnen onderhouden. 
Mijn leven tekent zich door hard werken en veel klappen -tegenslagen- Maar ik ben een vechter. Wat me kracht gaf om 26 jaar in dit hele moeilijke huwelijk te blijven was de wil goed voor de kinderen te zorgen. Als ik weg was gegaan weet ik niet wat er met de kinderen zou zijn gebeurd. Ik had ze waarschijnlijk nooit meer terug gezien. Nu kennen jullie me als iemand die veel lacht en gelukkig is maar dat is echt anders geweest. 
Nadat mijn eerste man overleden is was er een andere man die mij probeerde te verleiden. Eerst vond ik er weinig aan. Hij was te klein, te dik, had lelijke voeten en dronk teveel. Maar ik was zo arm geweest, altijd tekort ondanks dat ik zo hard werkte. Daarom ben ik wel overstag gegaan omdat hij mij financiële stabiliteit kon geven. Hij werkte in de mijnen waar men goede lonen betaalt. En hij had ook een goed hart. Het mooiste van de hele geschiedenis is dat ik ' ja' heb gezegd op het moment dat hij me een paar schoenen gaf. Stel je voor: ik had toen geen schoenen. Dit is een moment dat mijn leven veranderd heeft. 
Op feestdagen bracht hij soms 5 kilo vis mee, een half schaap, veel worst. Vorig jaar is hij overleden. 
Het grootste lijden in mijn leven is het overlijden van mijn zoon. Hij stierf  door een vreselijk arbeidsongeluk met chemische stoffen.

Wat zijn je passies: Bloemen en eten. 

Waar hou je van in Chili: Er zijn zoveel nieuwe plekken om te ontdekken in Chili. Chili is een prachtig land. Nu ik minder zorg heb voor mijn gezin kan ik eindelijk reizen. Dat vind ik geweldig. 

Wat typeert Chileense mensen: Volgens mij : Asado (barbecue), Cueca dansen en wijn en pisco drinken. Mensen zijn over het algemeen heel spontaan maar anderen hebben geen mogelijkheden om zich uit te drukken. 

Mijn lievelingseten : Alle vissoorten die hier in de oceaan zwemmen. Reineta, Melusa, schaaldieren en kreeft. Ik vind het zo lekker.

Favoriete muziek: Chileense muziek, Violeta para met Gracia a la vida. En die man van het zuiden. Rene Inotrossa. 

Politieke situatie: Het is een grote egoïstische zooi die allemaal uit zijn op geldgewin.  De mensen die het echt nodig hebben dat er voor hen wordt opgekomen hebben er helemaal niets aan. Kijk naar de ouderen, de gezondheidszorg, de lage lonen. 

Droom voor Chili: Dat alles in het werk wordt gesteld om de grote groep armen vooruit te helpen komen. Een eerlijkere belastingverdeling. Het leven in Chili is duur en de lonen zijn erg laag. Het minimumloon is 270 000 Chileense peso's (300 euro per maand). Pensioen 130 000 Chileense peso's per maand (150 euro). Heel veel mensen in Chili hebben niet meer dan dat. Dit is onmogelijk om van te leven. Van het bedrag dat ik kreeg van de verzekering voor het overlijden van mijn zoon heb ik een vakantiehuisje laten bouwen. Dat verhuur ik en daar kan ik mijn pensioen mee aanvullen.

Droom voor mijzelf : Volgend jaar naar Italië te gaan. Ik hou zo van reizen. En als het met mijn kinderen goed gaat dan ben ik ook gelukkig. Met hen gaat het gelukkig heel goed. Ook met mijn 17 kleinkinderen. 

Dank je wel querida seniora Eugenia voor jouw levensvreugde die zo aanstekelijk is. En de Pie de limon was heerlijk zoet. 

                                          

Chileense Recepten; Pie de limon ofwel citroentaart 

Deeg: 
 * 125 gram boter op kamertemperatuur 
* 3 soeplepels poedersuiker 
* 1 ei 
* 2 koppen bloem 
* 2 theelepels bakpoeder 
* Snuifje zout 

Vulling: 
* 3 blikjes gecondenseerde melk (daar houden Chilenen erg van :)) 

* 1 1/4 kopje citroensap 

* Geraspte schil van 1 citroen 

 Meringue: 

* 4 eiwitten op kamertemperatuur 

* 1 kopje kristalsuiker fijn. 

Bereiding: 
* Verwarm de oven voor op 180 graden 
* Vet de taartvorm in. 
* Klop in een schaal de boter en de poedersuiker 5 minuten tot een cremig beslag. Voeg het ei toe en roer tot het helemaal is opgenomen. Voeg bloem, zout en bakpoeder toe en roer tot het verkruimeld. Dan kneden met de handen tot het een zachte massa is. Maak er een platte cirkel van en leg het in de bakvorm. Druk het deeg goed aan. Bak 15-20 minuten tot het deeg goudgeel is. 
* Tijdens het bakken mixt u de gecondenseerde melk met het citroensap en de citroenrasp . Dit vraagt wel wat geduld . Doe het rustig aan. 
* Verdeel het citroenmengsel over de warme bodem 
* Maak een Bain-Marie. Vul een pan met 5 cm kokend water. 
* Merengue: neem een zeer schone pan die past in de pan met kokend water. Mix de eiwitten en de kristalsuiker en met een mixer. Doe het boven de Bain-Marie tot de suiker smelt na 3-5 minuten. Er moge geen korreltjes overblijven. 
* Haal de schaal uit de Bain-Marie en klop met de mixer op de hoogste stand tot je een perfecte merengue hebt. Wit,glanzend en het moet zijn vorm goed behouden. 
* Doe de merengue over in een spuitzak met een zo groot mogelijk sterretje/mondje. En maak er een mooie versiering van. 
* Zet de met merengue versierde taart in de 180 graden oven om te bruinen. Let op dat gaat snel. 
* Serveer koud.
Eet smakelijk!




Papas & Postres met Seniora Eugenia



zaterdag 23 september 2017

Het eigen huis




Wanneer ik nu, ons toekomstig huis aan het ontwerpen ben, moet ik ongewild aan de vele leerlingen denken die ik ooit een zelfde vraag heb gesteld. Op zeventien- jarige leeftijd, gedurende 4 uur in de week en 6 weken lang, zaten zij tijdens de periode architectuur, gebogen over hun tekeningen of knutselden aan hun maquettes. Ik had weliswaar geen architectuur gestudeerd maar durfde dit wel aan omdat ik als jongen veel over de schouder van mijn vader had meegekeken. Hij was architect bij de Heidemij en werkte in het weekend wel eens thuis, op de kamer naast mij, aan een privé opdracht. Een verbouwing van een vriend of een vakantiewoning voor een kennis. Zijn grote meester was zonder enige twijfel Gerrit Rietveld. Iedere vakantie nam hij mijn broer en mij mee uit ‘schetsen’. Wanneer mijn moeder dan boodschappen deed met mijn zus, zochten wij gedrieën ergens in het dorpje een plekje wat we het schetsen waard vonden. We tekenden er boeken vol met voornamelijk gebouwen. Daar heb ik mijn passie voor gebouwen met hun karakteristieke stijlen ontwikkeld. Daar heb ik leren ‘kijken’, én leren tekenen. Dat kwam mij jaren later als kunstleraar goed van pas. Wanneer ik architectuurlessen gaf stond ik steevast anderhalf uur voor aanvang van de eerste les een bordtekening te maken van een beroemd gebouw uit de architectuurgeschiedenis. Meters schoolbord krijt zijn er aan opgegaan :) Het maakte het voor mij makkelijker om vervolgens de jongeren te vragen om hetzelfde te doen maar dan met hun eigen huis. Ik moet door de jaren heen minstens 600 bouwsels aan me voorbij hebben zien komen. Het huis als een zichtbaar verlangen van datgene waar je voor staat, op dat moment. Voor de een was dat een bescheiden hutje waarbij de plek in het landschap het belangrijkste was, voor de ander een uit de kluiten gewassen luxe landhuis met helikopter platform en zwembad. Voor een enkeling een veredelde rugzak om mee door de wereld te trekken, voor een ander een penthouse in hartje New York. Wanneer ik dan nu, zo zelf mijn eigen huis aan het tekenen ben vraag ik mij af, nee ben ik eigenlijk vreselijk benieuwd of er ergens in de wereld een van die 600 leerlingen al zijn of haar eigen droomhuis heeft gebouwd?


woensdag 20 september 2017

liften




" Hacer dedo' ( "de vinger doen")  ofwel liften

 Als het hier regent dan spoelt de weg dus gewoon weg. Vervelend volgens mij als je hier langer woont, kinderen op tijd op school wil krijgen of gewoon een hekel aan modder hebt. Voor ons bracht het tot nog toe ook goede dingen. Omdat de weg op sommige stukken foetchi is kunnen wij er met onze auto en zijn relatief dunne bandjes echt niet door en op sommige dagen anderen (met dikkere rupsen onder hun 4x4) ook niet. Dus even rust, geen camera's, geen interviews , geen onverwachte gasten. Een ander voordeel is dat we alleen lopend boven aan de weg kunnen komen. Tussen eucalyptussen en sparren wandelen met de zee ruisend op de achtergrond vinden wij geen straf. Maar dan zijn we nog niet in Pichilemu aangekomen waar we vandaag willen zijn. We hebben er een afspraak met een makelaar en ik wil er een garde kopen om de slagroom voor een taart mee te kloppen. Vandaag merkten we weer hoe cliché maar waar het is dat de weg belangrijker is dan het doel. Hoe lang geleden was het dat ik nog lifte en op die manier langs de Vlaamse wegen zwierf. In ons Europa is deze avontuurlijke manier van reizen sinds decennia omfloerst met krampachtige zwemen van angst. En toegegeven, ook ik twijfel alvorens, het vaak met rugzak bepakte jong mens, mee te nemen. Maar vandaag zit er niets anders op. Als we dankzij drie verschillende chauffeurs in een half uurtje midden in Pichilemu op de plaats van afspraak staan, heb ik de smaak helemaal te pakken . Dit wilden we toch. Chili en haar Chilenen leren kennen. Nou, hopla, die duim omhoog. We leerden Tomas kennen, een jonge Santiagino. Nu neergestreken hier aan de kust omdat hij behoefte had aan rust en frisse lucht. Daarna werden we opgepikt door " een mijnheertje dat volgens ons -een dier-ging kopen" (maar helemaal zeker weten we het niet want ons Spaans is nog van het bloemkolengehalte. ) En nadat we bij Cahuil werden afgezet stopte er een rood rammelkarreltje met weer een uiterst sympathieke Chileen. Miguel. Dat weten we omdat we ook van hem een naam en een telefoonnummer kregen. Want Miguel heeft een quinoplantage en een alfa alfa kwekerij. En ons lijkt het erg interessant om die gewassen eens te zien groeien. Dus Miguel van het rode rammelbakje gaat ons bellen voor een rondleiding aldaar. Het is duidelijk dat Chilenen graag dingen laten zien waar ze trots op zijn. Dat vind ik mooi een fier volk. Daar steek ik graag mijn duim voor in de lucht. De slagroomklopper vond ik op de markt en we ontdekten dat de grond hier met de dag duurder wordt. Het blijft een droom : zo'n eigen lapje om een huisje op te bouwen. Maar ach, de weg ernaar toe is wellicht het belangrijkste. En vooral niet vergeten te genieten van de uit- en vergezichten.

dinsdag 12 september 2017





Van harte

We zijn deze week 10 jaar getrouwd. Ik ben er wel van om een gebeurtenis te verbijzonderen als de mogelijkheid zich voordoet. Niet ieder dag natuurlijk want dan gaat de spanning eraf maar op de momenten die we daarvoor als collectief hanteren. We hebben er gelukkig nog een aantal van in ons systeem zitten, zoals geboorte, overlijden, verjaren, trouw en zo nog wel wat meer. Een ritueel noemen we dat. Wanneer je van de mogelijkheid gebruik maakt krijg je dan de kans om mee te liften op, laat ik het noemen, een ‘groter’ geluk. 10 jaar getrouwd dus, en een buitenkansje. Nou heb ik nog het extra geluk dat An er enorm van houdt om iets te vieren, en zeker als er een verrassingselement bij zit. Kans in het kwadraat dus. De kans op succes wordt vergroot wanneer je er al een tijdje van tevoren mee rondloopt. Je zou kunnen zeggen dat je dan de antenne activeert waardoor de juiste frequentie ontvangen en vervolgens herkend kan worden. An is nogal van de ‘harten’, dus het thema biedt zich in mijn geval nogal makkelijk aan. Maar ja, iets met een hart doen kan ook snel goedkoop en makkelijk overkomen. En dat is voor een kunstenaar een gevaarlijk terrein. Op zoek naar wat materiaal om een hart mee te vlechten loop ik over la Sirena wanneer plotseling het beeld van een reuzen hart zich voordoet. Vervolgen ontvouwt het creatieve spel zich als vanzelf. De Popart ( stroming in de kunstgeschiedenis uit de jaren ‘60) biedt mij verschillende handvatten om aandacht te vragen voor een boodschap. Vervreemding, herhaling, uitvergroten, ontkleuren, of veranderen van kleur. Ik kies voor de uitvergroting, de blowup. Maar dan ook echt groot. Een enorme takkenwal in de vorm van een hart. Zó groot dat ons huis er in past. Daarmee krijgt het totale gebaar de betekenis van een huis van liefde. Ik realiseer me dat er bij de crew een drone is en vraag hen of ze over twee dagen bij het krieken van de dag op de stoep willen staan met de drone, want ik heb een verrassing. Goed, het werk kan beginnen. Gelukkig scharrel ik wel vaker met takken en An ziet mij niets vermoedend een omheining maken. Ze vraagt natuurlijk wel waarom ik dit doe maar ik kan gerust antwoorden dat ik ons plekje wat aan het omhullen en beschermen ben, refererend naar de eerste nederzettingen en kastelen. Samen met neef Emil, die op doorreis is, maak ik dit universele teken. Ik moet denken aan de vele buitenproportionele tekens of tekeningen die von Däniken in de vorige eeuw in verschillende landschappen in met name Zuid-Amerika opspoorde. Zij lijken op de grond geen betekenis te hebben tenzij je ze waarneemt vanuit de ruimte. De bewuste dag breekt aan, de crew staat klaar, Emiel en ik hebben de tafel gedekt. An kan wakker worden en doet na een klopje van mij op het raam, nietsvermoedend het gordijn open. De rest kent u.

donderdag 7 september 2017


Je talent moet je leven


Ooit lang geleden, misschien wel twintig jaar, stond ik voor een radicale keuze; leraar- of kunstenaarschap. Tot dan toe was ik het allebei parttime. Wel zo makkelijk, leuk en interessant. Maar dat ging op zeker moment niet meer. Het ging knellen. Nog het één, nog het ander bevredigde meer, dus zou er een keuze gemaakt moeten worden.
Ik ging een maand naar Marokko om in de woestijn het antwoord te vinden. En inderdaad in die onmetelijke stilte hoorde ik - deep down below - het antwoord. "Ruim je atelier op en leef je kunstenaarschap als leraar." Thuisgekomen kon ik mijn atelier opruimen en opdoeken, alleen wat te doen met de schilderijen die nog niet verkocht of half af waren? Het geval wilde dat in ik in die tijd door de Kübler Ross stichting werd gevraagd om als kunstenaar een avond te verzorgen over de kunst van het sterven.
Die bewuste avond bestond voor een groot deel uit een performance waarbij ik met het publiek mijn resterende doeken met witte verf overschilderde. Het witte licht als wenkend perspectief, het wit als teken voor een nieuw begin, het wit van Malewicz als het absolute einde van de schilderkunst en het wit in de laatste doeken van mijn grootmeester Willem de Kooning. Daarna deden ze dienst in mijn atelierlessen met leerlingen uit de hoogste klassen. Het schilderen was definitief verleden tijd. Van nu af aan zou ik mijn kunstenaarschap dienstbaar maken aan de professie van dat moment. Het speelveld reikte van sociaal kunstenaarschap tot en met het creëren van verwonderlijke plekken. Ondertussen vertelde ik honderduit over moderne kunst, architectuur en levenskunst, maar ik raakte geen penseel meer aan tot dat…. ik in de lege ruimte van la Sirena mij opeens weer zag schilderen. Anders dan vroeger maar toch! Hoe vaak liet mijn moeder ( 81) me tussentijds niet weten dat mijn talent verloren ging!
Ze zal in haar handen klappen bij het zien van weer een schildering en een muur vol tekeningen. ‘De kunstenaar is weer terug’, zal ze haar vriendinnen toevertrouwen. -Je talent moet je leven-, is haar motto!



woensdag 6 september 2017

De kleren maken de man


Voorafgaand aan mijn vertrek herinnert An me nog maar eens even aan het feit dat het voor de kijker straks wel fijn is al ik wat aandacht aan mijn kleren schenk. Daar heeft ze een punt! Maar ik houd niet van shoppen dus moet ik in een dag kunnen slagen. Zo kom ik voor m’n overhemden uit bij sjoszmode.nl te Zutphen. Jos, de eigenaar heeft in zijn winkel ieder jaar weer een zorgvuldig originele collectie met overhemden ( en overigens nog veel meer) hangen. Zoon Jimme ( oud leerling, hartstikke leuke vent!) kom ik er toevallige ook tegen en die blijkt in de voetsporen van vader te zijn getreden. Jimme heeft inmiddels zijn eigen kleding merk, WYS in Amsterdam en laat ( zo vertelt hij me trots) zijn hemden van biologisch katoen maken en de printen erop van zeewier. Nou ja zeg! Opgetogen en met een paar hemden in mijn tas durf ík straks wel voor de camera te verschijnen :)
Ik loop en passant ook ff bij Alexander binnen. Hij is de gepassioneerde eigenaar van modezaak John & Nina Mode. Menig jongere uit Het Dagelijks Bestaan vond een fraaie stageplek bij hem, alwaar hij hen vaderlijk onder zijn hoede nam. Hulde man! Alexander heeft stoere kleding. Daar krijg ik een gave spijkerbroek mee. ’s Middags ga ik naar het modekwartier in Arnhem waar ik bij Okimono, tegen gereduceerd tarief nog wat t-shirts mag uitzoeken. Fraaie prints die door kunstenaars op het biologisch katoen zijn gedrukt. Ik voel me vandaag helemaal het mannetje. Klaar om te vertrekken.
ps. Vergeef me als ik zo af toe toch m’n oude vertrouwde Karel-kloffie aantrek. Weinig kraak of smaak...maar het zit zo lekker :)

zondag 3 september 2017

ahum

Waarom wij in Chili zijn.





"Hè An , waarom gaan jullie nu eigenlijk naar Chili?"
 Wel eigenlijk weet ik dat niet zo goed.
"En waarom moet het dan voor de televisie? "
 Wel dat weet ik eigenlijk niet zo goed.

Deze vragen zijn me de voorbije weken het vaakst gesteld. Zoveel dus dat ik er maar eens voor ben gaan zitten en er heel goed ben over gaan nadenken.
En voilà, hier een mogelijk antwoord.
Chili, dat is een lang familieverhaal. Reeds 55 jaar geleden besloot onze tante An, ( in Santiago spreekt men van Anita Goossens) een oudere zus van mijn moeder, ontwikkelingswerk te gaan doen in Chili.
" Een roeping", zoals zij zegt. Wegtrekken naar een ver onbekend continent naar een land dat nog volop als ontwikkelingsland stond aangemerkt, was toen nog een heel verhaal apart. Ze werd destijds uitgezwaaid door haar familie en men wist niet of men elkaar ooit wel weer zou zien. Het zou tien jaar duren alvorens de eerste vriendin de oceaan overvloog om haar op te zoeken. Later vertel ik graag meer over deze charismatische en legendarisch vrouw(84) die sindsdien haar leven deelt met de allerarmsten uit de sloppenwijken van de grootstad. Wat hier relevant is: Zij vonkte een hele reeks van mijn familieleden aan met het Chileense virus.
Dus reeds in mijn prilste jeugd, die zich afspeelde in België, in een plaatsje bij Antwerpen, speelde dit exotische land, achter altijd zichtbare bergen, een rol. Het land van mijn meest exotische suikertante die ons woorden leerde als impressionante, preciosa en mi coracon.
Als ze uiteindelijk al eens op bezoek kwam naar het thuisland kregen prompt alle kleinkinderen een dag vrijaf op school. En ik kan u vertellen zoiets kreeg je op een Vlaamse nonnekensschool echt niet zomaar.
Het ver-weg-land kwam tijdens de dictatuur van Pinochet op een andere manier dichtbij. Politieke vluchtelingen werden in die periode regelmatig geherbergd bij ons thuis, sommige kwamen even verpozen anderen bleven langer. Van hen leerden we andere verhalen en strijdliederen van Victor Jara. Mijn moeder ging op Spaanse les en zelfs "den Bompa" leerde deze taal op zijn 74e nog vloeiend. Later vertrok nog een broer van moeders, mijn broertje zou er lang straatwerk doen, mijn jongste zusje trouwde een Chileen, en mijn oudste dochter verloor er ook haar hart. Aan Roberto, een kind van de oceaan en nazaat van Mapuches. Vorig jaar kregen zij een allerliefst dochtertje, Lena Ester.
Dus wellicht ben ik nu daarom hier. Ik grijp een kans om vijf maanden lang het land, de cultuur, de mensen van het vaderland van ons oudste kleinkind te leren kennen. Soms doen kansen zich wel op heel merkwaardige manieren voor. Ik begrijp best dat u dat ook vindt.



dinsdag 22 augustus 2017

Voor ons vertrek naar Chili. Een korte blog van An

blog van An


Over Warme dekens enzovoort

Op 11 juli valt de beslissing dat we op 19 juli naar Chili vliegen. Er biedt zich namelijk de mogelijkheid aan om een tijdje op La Sirena in Chili te wonen. Daarover zijn we al vijf weken in gesprek. Het kon vriezen of dooien. Nu is het dus definitief. We gaan. Maar zo snel! Ingewikkelde visa regelen, afscheid nemen van al wie ons lief is, verzekeringen controleren, je kent het wel. Gelukkig wil een lieve vriendin de rozen, mijn lievelingen, adopteren en koesteren. Nog steeds in potten want ook dit jaar lijkt het weer niet te lukken om ze in vaste grond te planten. En dan is er nog een bijkomstigheid: al onze huisraad moet worden ingepakt en opgeslagen. We wonen namelijk al een jaar in een veredelde caravan van een ander, aan de voet van de Posbank. Omdat we voor een langere tijd naar Chili gaan, in ieder geval voor bijna vijf maanden, (maar wie weet wat het leven nog in petto heeft) nemen we wat extra bagage mee. En hier begint de keuzestress. Wat stoppen we allemaal in de valiezen? Om te beginnen kleding voor twee seizoenen. Hoe zit dat eigenlijk met televisie, moet je dan steeds anders uitgedost zijn? En flatteert alles me wel? Voor alle zekerheid prop ik er dan maar beter teveel in. En de ruimte die over is schenken we aan de nieuwe schroefboor machine, aan dierbare kleinoden zonder waarde (maar voor ons dus heel veel), aan delftsblauwe zooi omdat alle Chilenen daar dol op zijn en aan veel wol. Als het kan neem ik het altijd en overal mee. Mijn wollen hoofdkussen, het oranje mohairen deken, de wollen hemdjes en mutsjes voor Lena ( deze oma heeft er een missie van gemaakt de kleinkinderen warm te houden), ons eigen dekbed ( ik wil overal mijn eigen hol maken) en,.... de huwelijkssprei. Deze heb ik ooit ter ere van ons huwelijk secuur gevilt. Weken lang wol inzepen, wringen, drogen en dit dan heel vaak en opnieuw. Want dat is wat vilten is. Bij deze sprei deed ik dat met bijzonder veel liefde. En sindsdien reist ze overal met ons mee. Het deken beschermt en we weven er ons gezamenlijk verhaal in. Ik heb dus iets met wol en warmte. Ik hoop maar dat ze in Chili ook schapen hebben. 
Lieve groeten An